هر آنچه که باید درباره عوارض جراحی لاغری و عوارض چاقی بدانید

چاقی چیست و از عوارض بالینی آن چه می‌دانید؟

در علم تغذیه برای بررسی میزان چاقی از معیاری به نام شاخص توده بدن (BMI) استفاده می‌شود که برای محاسبه آن وزن هر فرد (به کیلوگرم) بر مجذور قد (به متر) تقسیم می‌شود. از نظر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) هر فرد با شاخص توده بدنی 30 و بیشتر به‌عنوان چاق در نظر گرفته می‌شود. البته باید بدانید که BMI معیار دقیقی برای بررسی چاقی نیست چراکه در محاسبه آن بین توده چربی و عضله یا توده استخوانی تمایزی وجود ندارد و نمی‌تواند شاخص خوبی برای بررسی نحوه توزیع چربی در بدن باشد. اما با وجود این محدودیت‌ها، هنوز هم از BMI به‌عنوان معیاری برای اندازه‌‎گیری سایز بدن استفاده می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم همین الان دست به کار شوید و شاخص توده بدنی خود را محاسبه کنید. اگر بین 30 تا 35 باشد شما به چاقی کلاس 1 و اگر بین 35 تا 40 باشد به چاقی کلاس 2 مبتلا هستید. در نهایت اگر شاخص شما بزرگتر است 40 است باید نگران باشید چراکه در وضعیت چاقی کلاس 3 یا چاقی مفرط هستید. طبق مطالعات صورت‌گرفته، نسبت بالای چربی به عضله باعث افزایش فشار بر استخوان‌ها و همچنین اندام‌های داخلی بدن می‌شود. همچنین باعث افزایش التهاب در بدن می‌شود که یکی از فاکتورهای خطر بروز سرطان است. از دیگر عوارض اضافه وزن و چاقی می‌توان به افزایش تجمع چربی اضافی در بدن و خطر بروز مشکلات سلامتی زیر اشاره کرد:

دیابت نوع 2

بیماری‌های قلبی و عروقی مانند نارسایی قلبی، سکته و بیماری کرونر قلب

سکته مغزی

فشار خون بالا

کلسترول بالا

برخی سرطان‌ها مانند سرطان پستان، روده بزرگ، پانکراس، کلیه، پروستات، تخمدان و آندومتر

سنگ صفرا

بیماری کبد چرب

پانکراتیت (التهاب در لوزالمعده)

آپنه انسدادی خواب و سایر مشکلات تنفسی مانند آسم و آمبولی ریوی

بیماری‌های عصبی مانند زوال عقل

بیماری‌های خودایمن (در اثر عدم تعادل سیستم ایمنی بدن)

آرتروز

ناباروری به‌خصوص در خانم‌ها

چرخه قاعدگی نامنظم در خانم‌ها

نقرس

تورم مزمن و گاهی ایجاد لخته خون در رگ‎های نواحی پایین بدن

انواع جراحی لاغری و عوارض احتمالی آن‌ها

تنها راه پیشگیری از عوارض چاقی کاهش وزن است. درصورتی‌که شما با مصرف داروها، رژیم‌درمانی و برنامه ورزشی نتوانید به وزن مطلوب خود برسید، پزشکان دستور انجام یکی از انواع جراحی لاغری مانند اسلیو معده، حلقه‌گذاری معده، بای پس معده یا پیکرتراشی و آبدومینوپلاستی را می‌دهند. طبق تجربه افراد با چاقی مفرط یعنی BMI 40 یا بالاتر و یا افراد با BMI 35 تا 39 که به یک بیماری مرتبط با چاقی مبتلا هستند، بهترین گزینه برای انجام انواع جراحی لاغری به‌خصوص اسلیو معده محسوب می‌شوند چراکه این تکنیک جراحی لاغری جدید عوارض جانبی کمتری نسبت به بقیه دارد. اکثر بیماران بعد از انجام جراحی لاغری یک کاهش وزن سریع را تجربه می‌کنند و طی 12 تا 18 ماه می‌توانند 50% از اضافه وزن خود را کم کنند. البته قابل انکار نیست که جراحی‌های لاغری نیز مانند دیگر انواع جراحی باز و لاپاروسکوپی با عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت همراه هستند. احتمال بروز اکثر این عوارض حدود 1% تا 2% است و به‌راحتی با رعایت نکات اصولی توسط جراح پیش و پس از جراحی، مصرف دارو و یا انجام جراحی‌های ترمیمی قابل رفع و کنترل هستند. طبق آمار خطر مرگ بیمارانی که جراحی‌های لاغری اسلیو معده، حلقه‌گذاری معده و بای پس معده را انجام می‌دهند حدود 1% یا کمتر است و عوارض جانبی آن‌ها به‌ندرت باعث مرگ می‌شوند.

عوارض اسلیو معده

در طی 2 هفته اول پس از جراحی ممکن است بیمار با عوارضی مثل نشت در خط منگنه لبه بریده شده معده، ترومبوز (لخته شدن خون)، انسداد دهانه معده، عفونت محل زخم مواجه شود و از عوارض بلندمدت آن می‌توان به کمبودهای تغذیه‌ای، سنگ صفرا، رفلاکس اسید معده به مری، بروز آبسه بر روی طحال، فتق در محل برش و چسبندگی شکمی اشاره کرد.

عوارض بای پس معده

از عوارض کوتاه‌مدت جراحی لاغری بای پس معده می‌توان به نشت محتویات معده از لبه‌های منگنه شده، لخته شدن خون، عفونت یا خونریزی بیش‌ازحد محل برش جراحی، خونریزی داخلی، واکنش‌های جانبی به بیهوشی و مشکلات ریوی یا تنفسی اشاره کرد. از عوارض بلندمدت آن که معمولا طی چند ماه یا 2 تا 3 سال بعد از بای پس معده بروز می‌کنند می‌توان به انسداد روده، سندرم دامپینگ، انسداد مجاری کیسه معده به روده کوچک، کمبودهای تغذیه‌ای، سنگ صفرا، فتق هیاتوس، افتادگی پوست، بروز زخم معده یا روده و سوراخ شدن معده اشاره کرد.

عوارض حلقه گذاری معده

به جز احتمال جابه‌جایی حلقه دور معده یا پورت آن، دیگر عوارض جانبی کوتاه‌مدت این جراحی مانند دو مورد قبلی است. از عوارض بلندمدت آن نیز می‌توان به آسیب به روده یا سایر اندام‌های شکمی حین جراحی، فتق، التهاب پوشش معده (ورم معده)، رفلاکس یا زخم معده، اسکار دستگاه گوارش که می‌تواند منجر به انسداد روده شود و محدودیت غذایی و کمبود تغذیه اشاره کرد.

آیا با وجود عوارض جراحی لاغری، انجام آن‌ برای درمان چاقی ضرورت دارد؟

بهتر است بدانید که بعضی از عوارض چاقی مانند سکته قلبی و مغزی و سرطان‌ها تهدیدکننده زندگی هستند و می‌توانند در مدت کوتاهی منجر به مرگ شوند. بنابراین با توجه به اینکه درصد احتمال بروز عوارض جانبی انواع جراحی لاغری بسیار اندک است، توصیه می‌کنیم اگر به تشخیص پزشک کاندید مناسبی برای یکی از آن‎ها هستید تعلل نکنید و در اولین فرصت برای انجام آن تحت نظر یک جراح حاذق اقدام کنید.